कमी पाणी पिण्याने काय होते?
पाणी हे जीवनाचे असे मूलभूत तत्त्व आहे की त्याच्याशिवाय जीवन शक्य नाही. शरीरातील सर्व प्रक्रिया सुरळीत होण्यासाठी पाण्याची आवश्यकता असते. पाणी शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करते, शरीराचे तापमान नियंत्रित करते आणि स्नायू आणि सांधे कार्यक्षम ठेवण्यास मदत करते.
मुळात आपल्याला पाणी का लागते? आपल्या शरीरात आपल्या नकळत अनेक प्रणाली कार्य करत असतात. प्रणाली योग्य पद्धतीने सुरळीत कार्यरत ठेवण्यासाठीचा सर्वात महत्वाचा घटक म्हणजे आपल्या शरीरातील पाणी. पुरेशा पाण्याविना आपले शरीर आणि त्याचे अवयव आपले कार्य व्यवस्थितपणे/ योग्य रीतीने करूच शकत नाही.
पाणी पिण्याचे फायदे
पाणी हे जीवनाचे असे मूलभूत तत्त्व आहे की त्याच्याशिवाय जीवन शक्य नाही. शरीरातील सर्व प्रक्रिया सुरळीत होण्यासाठी पाण्याची आवश्यकता असते. पाणी शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करते, शरीराचे तापमान नियंत्रित करते आणि स्नायू आणि सांधे कार्यक्षम ठेवण्यास मदत करते.
पाण्यात कोणतेही उष्मांक (Calories) नसतात म्हणजेच पाणी शून्य उष्मांकाचे (Zero Calories) असल्यामुळे हे वजनाच्या देखरेखीसाठीचे उत्कृष्ठ साधन आहे.
पाणी पिण्याचे काही फायदे येथे आहेत:
- शरीराला हायड्रेटेड ठेवते: पाणी शरीराला हायड्रेटेड ठेवते, ज्यामुळे थकवा, डोकेदुखी आणि मळमळ कमी होण्यास मदत होते.
- शरीराचे तापमान नियंत्रित करते: पाणी शरीराचे तापमान नियंत्रित करण्यास मदत करते. जेव्हा आपण घाम घालतो तेव्हा आपण पाणी गमावतो. पाणी पिल्याने आपण घामाद्वारे गमावलेले पाणी पुन्हा भरून काढू शकतो.
- विषारी पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करते: पाणी शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करते. जेव्हा आपण मूत्र आणि घाम काढतो तेव्हा आपण शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर काढतो. पाणी पिल्याने आपण या प्रक्रियांना मदत करू शकतो.
- पचनक्रिया सुधारते: पाणी पचनक्रिया सुधारण्यास मदत करते. पाणी मल मऊ होण्यास मदत करते, ज्यामुळे बद्धकोष्ठता कमी होण्यास मदत होते.
- त्वचा निरोगी ठेवते: पाणी त्वचा निरोगी ठेवण्यास मदत करते. पाणी त्वचा मऊ आणि हायड्रेटेड ठेवते.
- वजन कमी करण्यास मदत करते: पाणी वजन कमी करण्यास मदत करू शकते. पाणी प्यायल्याने भूक कमी होण्यास मदत होते.
दररोज किती पाणी प्यावे?
सामान्यतः, प्रौढांना दररोज 8 ग्लास पाणी पिण्याची शिफारस केली जाते. तथापि, तुमच्या शरीराच्या गरजा तुमच्या वयावर, क्रियाकलाप पातळीवर आणि हवामानावर अवलंबून असतात.
जर तुम्हाला कमी पाणी पिण्याची सवय असेल, तर ती बदलणे कठीण होऊ शकते. परंतु, थोडे थोडे प्रयत्न करून तुम्ही तुमच्या पाणी पिण्याच्या सवयीत सुधारणा करू शकता.
येथे काही टिपा आहेत ज्या तुम्हाला दररोज पुरेसे पाणी पिण्यास मदत करू शकतात:
- तुमच्याबरोबर नेहमी पाण्याची बाटली ठेवा.
- जेव्हा तुम्हाला तहान लागते तेव्हा पाणी पिण्याऐवजी पाणी घ्या.
- व्यायाम केल्यानंतर पाणी पिण्यास विसरू नका.
- तुमच्या आवडीच्या चवदार पाणी पिण्याचे पर्याय शोधा, जसे की फळाचा रस किंवा स्प्राइट.
आपले शरीर सतत पाण्याचा वापर करून घामाद्वारे आणि मूत्राद्वारे पाणी बाहेर टाकत असतो. जेवढे पाणी आपण पितो त्यापेक्षा जास्त पाणी आपले शरीर वापरते आणि सोडते तेव्हा शरीराचे निर्जलीकरण म्हणजे Body Dehydration होते.
आत्यंतिक तहान लागणे, थकवा जाणवणे हि निर्जलीकरणाची लक्षणे आहेत. मूत्रविसर्जन सुद्धा नेहमीपेक्षा खूप कमी होते. लहान मुलांमध्ये जीभ आणि तोंड कोरडे पडणे हे एक लक्षण प्रकर्षाने आढळते.
निर्जलीकरणामुळे (Dehydration) होणारे परिणाम:
मूत्रपिंडात मुतखडा तयार होणे
मूत्रपिंडात मुतखडा तयार होण्यासाठी निर्जलीकरण हे एक प्रमुख कारण आहे. निर्जलीकरणामुळे मूत्र अधिक घट्ट होते आणि त्यात क्षार आणि खनिजे साठून मुतखडा तयार होऊ शकतो.
शरीराचे तापमान वाढणे
शरीराचे तापमान नियंत्रित करण्यासाठी पाणी महत्त्वाची भूमिका बजावते. निर्जलीकरणामुळे शरीराचे तापमान नियंत्रित करणे कठीण होते आणि त्यामुळे ताप येऊ शकतो.
गोंधळलेले किंवा अस्पष्ट विचार येणे
निर्जलीकरणामुळे मेंदूला पुरेसे रक्तपुरवठा होत नाही आणि त्यामुळे गोंधळलेले किंवा अस्पष्ट विचार येऊ शकतात.
बद्धकोष्ठता (Constipation) होणे
निर्जलीकरणामुळे मल मऊ होण्यास मदत करणारी द्रवता कमी होते आणि त्यामुळे बद्धकोष्ठता होऊ शकते.
वैचारिक धक्का बसणे
निर्जलीकरणामुळे मेंदूला आवश्यक द्रवता मिळत नाही आणि त्यामुळे वैचारिक धक्का बसू शकतो.
मनाचा कल सतत बदलणे
निर्जलीकरणामुळे मेंदूला होणारा ताण वाढतो आणि त्यामुळे मनाचा कल सतत बदलू शकतो.
पाणी योग्य प्रमाणात पिण्यासाठीच्या काही टिप:
- बाहेर पडताना पाण्याची बाटली सोबत ठेवण्याची सवय जतन करा.
- आपल्या द्रवपदार्थांच्या सेवनावर लक्ष ठेवा. दूध, फळांचे ज्यूस हेसुद्धा पाण्याचे/द्रवपदार्थाचे उत्तम स्रोत आहे.
- शर्करायुक्त पेय आपल्या आहारातून वगळा. उच्च उष्मांक (Calories) असलेले शीतपेय, सोडा, मद्य ह्यापासून दूर राहा.
- लिंबेचे सरबत किंवा पिण्याच्या पाण्यात अर्ध्या लिंबेचा रस दररोज नक्की प्या.
Do we really need water Purifier? खरंच Water Purifier ची गरज आहे का?
अगदी प्राचीन काळापासून आपले पूर्वज सांगत आले आहेत कि तांब्याच्या भांड्यात पाणी पिल्याने आरोग्याला खूप फायदे होतात.अजूनही बरेचशे वयस्कर व्यक्ती तांब्याच्या भांड्यात पाणी पितात तर बरेचशे तरुण लोक सध्या प्लास्टिक आणि इतर धातूंच्या भांड्यात किंवा बाटलीने पाणी पिण्यास प्राधान्य देत आहेत. तांब्याच्या भांड्यात पाणी पिण्याचे फायदे जाणून घ्या.
TDS Meter बद्दल माहिती मिळवा : Konvio Neer Total Dissolved Solids TDS Meter, Ph Meter and Ph Strip, Full Water Testing Kit with Buffer Powder
कमी पाणी पिण्याने काय होते? पाण्याचा अभाव: तुमच्या आरोग्यासाठी एक धोका